Treatment of problematic severe asthma in children

Samenvatting proefschrift Erik-Jonas van de Griendt, kinderarts – pulmonoloog

Universiteit van Amsterdam, 20 mei 2020
Promotores: Prof. Dr. W.M.C. van Aalderen en Prof. Dr. R. Geenen

Dit proefschrift gaat over kinderen met astma. Het doel van dit proefschrift is om inzicht te krijgen in problemen bij het behandelen van de moeilijkste groep, problematisch ernstig astma (voorheen moeilijk behandelbaar astma genoemd). Wat is er nodig om dit weer behandelbaar te krijgen? We kijken naar diverse domeinen zoals longfunctie, astmacontrole, maar ook gedrag en kwaliteit van leven. Ook kijken we naar de samenhang met ernstig overgewicht en de co-morbiditeit allergische rhinitis bij kinderen, en in hoeverre er bewijs is voor behandeling met immunotherapie bij  deze groep in het licht van de astmaklachten.

Belangrijkste conclusies

Internaliserende gedragsproblemen (teruggetrokken, somber gedrag) komen veel vaker voor bij kinderen met problematische ernstig astma. Ook hebben ze een lagere kwaliteit van leven en dit beïnvloedt het succes van de behandeling. De behandeling kan het best multidisciplinair worden gegeven waarbij alle gezondheidsdomeinen tegelijk aandacht krijgen. Bij het verminderen van ernstig overgewicht bij kinderen verbetert de longfunctie, en dan vooral het expiratoir reservevolume (ERV). Dit geldt ook bij kinderen met astma. We vonden onvoldoende onderbouwing om allergische rhinitis drastisch aan te pakken met behulp van immuuntherapie tenminste als het gaat om het onder controle krijgen van astmaklachten.

Maatschappelijke betekenis / gevolgen voor de praktijk

We pleiten sterk voor een getrapte aanpak voor kinderen met moeilijk behandelbaar astma. Dat heeft consequenties voor de organisatie van zorg voor deze kwetsbare groep. Ook is het van groot belang dat patiënten die vastlopen, worden verwezen naar regionale expert teams die multidisciplinair werken. Daarbij moet ook aandacht worden gegeven aan psychologische aspecten van de ziekte. Het verdient aanbeveling om obesitas en hooikoorts goed te behandelen. Obesitas is een groeiend maatschappelijk probleem dat zich op steeds jongere leeftijd manifesteert. Daarnaast pleiten we voor kritische weging van de aanbeveling in de medische literatuur, wat consequenties kan hebben voor de inhoud van medische richtlijnen.

Dit proefschrift omvat de actuele richtlijn voor astma bij kinderen als startpunt voor de behandeling van deze aandoening en besluit met een checklist voor problematisch ernstig astma bij kinderen.