Meerjarenplan 2023-2028

Op weg naar Toekomstbestendige longzorg

De afgelopen jaren waren roerige tijden in het leven van heel veel mensen. Niet alleen in de privésfeer maar ook tijdens het werk veranderde er veel. Hiervan zal niet alles blijvend zijn maar in de patiëntenzorg zal een deel van de in gang gezette andere manier van werken wel blijvend zijn. Veel van wat tevoren als onmogelijk werd beschouwd bleek ineens de gewoonste zaak van de wereld en werd ook zonder discussie als normaal beschouwd. Niet alleen door artsen/medisch specialisten, maar ook door patiënten werd een andere aanpak in de zorg vrijwel zonder tegenargumenten geaccepteerd. 

Deze veranderingen benadrukten dat de gezondheidszorg een dynamisch werkveld is waarin op velerlei wijzen nieuwe toepassingen van bestaande technieken werden gebruikt en dan ook nog alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. De snelheid waarmee deze uit nood geboren veranderingen zich voltrokken en de technische mogelijkheden die er ineens waren, maken duidelijk dat ook voor de toekomst rekening gehouden moet worden met grote veranderingen in interacties tussen artsen onderling, maar ook in contacten met patiënten. Patiënten kunnen ook met andere professionals in aanraking komen zoals Physician Assistants en Verpleegkundig Specialisten, welke laag-complexe zorg binnen de longziekten kunnen behandelen. Meer en meer zal de toepassing van digitale technieken dominant worden in de dagelijkse praktijk, in de arts-patiënt relatie en tussen collega’s onderling.

In de wereld van de longarts zal in de toekomst enerzijds het waardevolle menselijke aspect van de arts-patiënt relatie zeer belangrijk moeten blijven en anderzijds een mogelijk andere manier van inrichten van veel aspecten van de zorg voor patiënten moeten worden gerealiseerd. Om dit te kunnen combineren zal pro-actief moeten worden ingespeeld op veel verschillende aspecten waarbij binnen deelgebieden van ons mooie vak sommige ontwikkelingen belangrijker zullen zijn dan andere.

De komende vijf jaar: ontwikkelingen, kansen en uitdagingen

Nieuwe ontwikkelingen en toepassingen De zorgvraag van de patiënten is aan het veranderen: was in het verleden het contact met de longpatiënt vaak intensief en maar van beperkte duur door de slechte prognose van veel ziektebeelden, is dat nu door de resultaten van vele nieuwe behandelingsmogelijkheden aan het veranderen in veel langer durende minder intensieve chronische zorg waarbij monitoren veelal belangrijker is dan interveniëren. 

De verwachting is dat deze tendens in de toekomst meer en meer zal resulteren in chronische zorg gedurende meerdere jaren. Vanzelfsprekend zal dit niet alleen gelden voor longaandoeningen maar ook andere ziekten en gebreken krijgen steeds meer een chronisch karakter waarbij de zorg voor een groot deel van de toekomstige longpatiënten een onderdeel zal zijn van de zorg voor een patiënt met meerdere chronische aandoeningen (multimorbiditeit).

Belangrijk daarbij is dat dit steeds meer rondom de patiënt vanuit de thuissituatie in netwerken wordt georganiseerd. Digitale ondersteuning van en in de zorg (e-health) is meer en meer mogelijk en maakt dat wat tot voor kort alleen kon worden vastgesteld door een fysiek bezoek aan de polikliniek of praktijk nu op afstand kan worden bepaald en gecontroleerd. Artificiële intelligentie mogelijkheden staat nog in de kinderschoenen maar zal ongetwijfeld een grote vlucht gaan nemen waarbij interpretatie van op grote schaal gebruikte beelden (radiologie, weefsel) sneller en beter reproduceerbaar zal worden.

Grenzen van de zorg

In 2022 is op initiatief van het Ministerie van Volksgezondheid, samen met onder andere de medisch specialisten, het Integraal Zorg Akkoord (IZA) gesloten. De toegankelijkheid van de zorg in Nederland staat in dit IZA centraal. De uitdagingen zijn voor de komende jaren ook groot: meer patiënten, meer chronische patiënten, meer therapeutische en diagnostische mogelijkheden, de introductie van nieuwe (dure) geneesmiddelen, technieken en hulpmiddelen en als gevolg daarvan stijgende kosten. Daarbij zal er slechts in beperkte mate extra financiële ruimte beschikbaar zijn, zich onder andere uitend in een niet op groei afgestemde instroom van medewerkers in de zorg. 

Dit alles maakt dat waar veel zou moeten kunnen, er altijd weer de grens van de beschikbaar gestelde financiële middelen zal zijn en er daardoor een extra uitdaging is om zo doelmatige zorg te leveren. Vanuit deze perspectieven zijn er genoeg redenen om na te denken over de positie van de longarts van nu en de aanstormende nieuwe generatie in de geschetste toekomst. Dit document is opgesteld door een brede werkgroep in nauwe afstemming met de leden van de NVALT en stakeholders.

Meerjarenvisie: richting en inhoud

De meerjarenvisie bestaat uit vijf geprioriteerde thema’s die leidend zijn voor de komende jaren. In dit meerjarenplan wordt per thema toegelicht waarom dit onderwerp van belang is voor toekomstbestendige longzorg en voor de longartsen. Maar ook, waar willen we naar toe met dit thema. Deze vijf thema’s staan echter niet op zichzelf. Er is onderlinge samenhang en ook is er een context die van invloed is op de thema’s. In de afsluitende paragraaf is getracht deze context te omschrijven.

Een meerjarenplan, en dan?

Dit meerjarenplan is zeker niet alles omvattend, maar geeft richting aan de invulling van de grotere thema’s binnen de longzorg voor de komende jaren. Het dient om het bestuur de handvatten te geven om gewenste ontwikkelingen te laten plaatsvinden binnen de geschetste visie. Daartoe zal er een inventarisatie op werkgroep- en commissie niveau gevraagd moeten worden hoe de toekomstvisie binnen het aandachtsgebied van de verschillende werkgroepen en commissies in initiatieven vorm kan gaan krijgen. De NVALT zal de thema’s stimuleren en uitdragen binnen haar beleid en de beleidscommissies faciliteren de thema’s vorm en inhoud te geven. We moeten het samen als vereniging doen!

Tot slot

We staan als NVALT voor een aantal stevige opgaven en tegelijkertijd voor een periode die vele kansen kan bieden om dit meerjarenplan waar te maken zodat de longarts toekomstbestendig is én blijft!

1. De beste kwaliteit van zorg voor longpatiënten

2. Juiste zorg op de juiste plek voor longpatiënten

3. Preventie en gezond gedrag

4. Werkplezier en duurzame inzetbaarheid

5. Opleiden voor de toekomst, een leven lang leren

Het volledige meerjarenplan kunt u hieronder downloaden.